Utrechtsebuitenpoort (Utrechtsepoort)

Utrechtsepoort vanuit de stad gezien. Rembrandt (?) ± 1650.

De Utrechtsepoort (Utrechtsebuitenpoort) lag aan het einde van de Utrechtsestraat.

Potloodtekening van Jan van Goyen, 1ste helft 17e eeuw.

Ook wel Sint Jorispoort of Sint Joostenpoort genoemd. Gebouwd tijdens de stadsuitleg (1380-1450) als een rechthoekige poort met voorpoort op de Singel.

Ingekleurde tekening, 18e eeuw, anoniem.

Aan het eind van de 16^e eeuw werd de poort van een bastion voorzien. Aan de buitenzijde bevond zich een houten poort met het stadswapen. Vervolgens een ophaalbrug over de buitengracht waarmee de toegang tot de stad kon worden geblokkeerd. Aan de stadszijde bevond zich de hoofdpoort.

Tekening, anoniem, 1729.

Tekening, 18e eeuw, anoniem.

De Utrechtsepoort op het schilderij “Gezicht op Amersfoort” van Matthias Withoos uit 1672.

Op alle afbeeldingen, behalve die van Braun en Hogenberg uit 1588, heeft de poort een schuin aflopend plat dak. Het lijkt erop alsof de oorspronkelijke poort beschadigd is geraakt, en men het op deze wijze heeft gerepareerd.

Plattegrond 1588 Braun en Hogenberg.

Plattegrond 1649 J. Blaeu.

Plattegrond 1824 A. Slits.

In 1820-1835 gesloopt en vervangen door een tolhek (barrièrehek), want bij de inkomst van goederen in de stad werd belasting geheven.

De Utrechtse Barrière met accijnshuisje, 1864.

Nadat in 1865 de stedelijke accijnzen waren opgeheven werd in 1875 het accijnshuisje tot politiebureau bestemd. Het hek ging naar de ingang van Park Randenbroek aan de Bisschopsweg, waar het nog steeds staat: 

---

bronnen:
– Francien Snieder: “De stadsmuren van Amersfoort” in Amersfoort Magazine jaargang 7 nr. 1 September 2004.
– Cor van den Braber: “Gezicht op Amersfoort” 2003.

Advertentie